De Stuurgroep geeft sturing aan het proces en bereidt de bestuurlijke besluitvorming door de betrokken partijen voor. De Stuurgroep bestaat uit tien leden en een secretaris vanuit het kernteam.
In de vorige nieuwsbrief stelden de eerste vijf stuurgroepleden zich aan u voor. In deze nieuwsbrief stelden we dezelfde vragen aan de overige vijf leden.
Ronald Haverkamp, gemeente Rheden
Wethouder (VVD)
a) Vanuit welk dossier/aandachtsveld bent u betrokken bij het Rivierklimaatpark?
“Als wethouder bij de gemeente Rheden heb ik onder meer ruimtelijke ontwikkeling en recreatie & toerisme in mijn portefeuille.”
b) Welke kansen biedt de samenwerking met tien partijen voor het gebied?
“Het biedt een unieke mogelijkheid om vanuit een gezamenlijke visie te komen tot een mooi samenhangend en toekomstbestendig gebied. In het bijzonder liggen er denk ik kansen om de recreatieve beleving van en de recreatief-toeristische relaties in het gebied te vergroten. Ook biedt de samenwerking en aard en schaalgrootte van het projectgebied kansen om op het gebied van duurzame energieopwekking stappen te maken. Vooral op innovatief vlak hoop ik dat het Rivierklimaatpark in de hele energietransitie een mooie rol kan spelen.”
c) Wat ziet u als de grootste uitdaging voor de Stuurgroep?
“Binnen de stuurgroep is de uitdaging om zoveel mogelijk consensus te krijgen over de ambities voor het Rivierklimaatpark. Dat we samen de schouders eronder kunnen zetten om niet alleen te komen tot besluitvorming over een mooie visie en uitvoeringsafspraken, maar dat we ook daarna samen de realisatie oppakken. Belangrijk is dat de stuurgroep de algemeen besturen (zoals de gemeenteraad) daar in mee kan krijgen.”
d) Wat is uw persoonlijke doel voor RKP?
“Vanuit mijn portefeuille recreatie & toerisme is een doel natuurlijk om het gebied aantrekkelijker te maken voor recreatie en toerisme. Het gebied is zeer de moeite waard voor zowel inwoners als bezoekers.”
“Als je met bepaalde voorzieningen de toegankelijkheid van het gebied en de recreatieve beleving kan vergroten bereiken we hier al veel in. Een fietsbrug van Rheden naar Rhederlaag, en daarmee een permanente en iconische verbinding tussen Veluwezoom-Rheden-Rhederlaag, zou wat mij betreft daarin een belangrijke factor zijn.”
e) We maken een sprong naar het jaar 2050. U loopt door het Rivierklimaatpark. Wat ziet u om u heen, wat komt u tegen? Met welk gevoel loopt u daar?
“Als ik dan op een mooie zomerdag door het gebied loop zie ik mensen te voet en te fiets genieten van het mooie uiterwaardenlandschap. Ik zie mensen struinen door de natuur, pootjebaden en vissen aan de oevers, na een bezoek aan Terrein de Groot een kopje koffiedrinken en… De fietsbrug bij Rheden is een succesfactor in het verbinden van twee aantrekkelijke recreatiegebieden, de Veluwezoom en Rhederlaag. En ook de Groenestraat in Rheden bruist! En zie ik daar in de IJssel niet de meest vindingrijke waterturbine ooit? Het Rivierklimaatpark is dé proeftuin geworden op het gebied van innovatie voor duurzame energie. Ik kijk en geniet van een prachtig gebied!”
Hans Winters, gemeente Zevenaar
Wethouder (Lokaal Belang)
a. Vanuit welk dossier/aandachtsveld bent u betrokken bij het Rivierklimaatpark?
“Als wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling ben ik betrokken bij het Rivierklimaatpark. Mijn aandachtsveld is met name de waterveiligheid. Daarnaast hebben een aantal onderwerpen vanuit de portefeuilles van de andere wethouders raakvlakken met het Rivierklimaatpark. Dit zijn de aandachtsvelden recreatie en toerisme, natuur en landschap en duurzaamheid.”
b. Welke kansen biedt de samenwerking met tien partijen voor het gebied?
“Op dit moment zien wij als gemeente Zevenaar de meerwaarde van de samenwerking. Gezamenlijk optrekken met de tien partijen zorgt voor daadkracht. We hebben dezelfde doelen en wensen voor dit prachtige gebied. Naar mijn idee moeten we binnenkort wel stappen zetten om dit concreet te maken.”
“Het is voor Zevenaar belangrijk om de zogenoemde ‘koppelkansen’ goed in beeld te krijgen. Dat betekent dat maatregelen die worden genomen in het kader van waterveiligheid samenvallen met de inrichting van het gehele gebied. Denk bijvoorbeeld aan een betere ontsluiting met de Veluwe/ Rheden, nieuwe en veilige fietsroutes en het inrichten van extra natuur, die openbaar en goed toegankelijk is.”
c. Wat ziet u als de grootste uitdaging voor de Stuurgroep?
“Het belang van de verschillende partijen en stakeholders blijven zien. We hebben een gemeenschappelijke agenda en moeten daarnaast zorgen dat deze ook aansluit bij onze eigen agenda. Ook hebben we te maken met doelen voor de lange termijn en doelen/ wensen die we al eerder willen realiseren. Dit ‘tijdsverschil’ is ook voor de verschillende betrokkenen en belanghebbenden van belang. Hier moeten we aandacht voor hebben.”
d. Wat is uw persoonlijke doel voor het Rivierklimaatpark?
“Het Rivierklimaatpark biedt kansen voor de gemeente Zevenaar. Ik vind het met name belangrijk dat zowel onze inwoners als toeristen nog meer kunnen genieten van dit mooie gebied (zie ook mijn antwoord onder b).”
e. We maken een sprong naar het jaar 2050. U loopt door het Rivierklimaatpark. Wat ziet u om u heen, wat komt u tegen? Met welk gevoel loopt u daar?
“Ik hoop dat ik daar loop met het gevoel dat ik heb meegewerkt aan een ‘waterveiliger’ Nederland. Daarnaast zie ik een florerend recreatiegebied met veel natuur en creatieve en goede ondernemers, die zorgen voor werkgelegenheid. Het is een mooi gebied waar aanpassingen met oog voor de omgeving zijn uitgevoerd. Het is hier prettig recreëren voor inwoners en toeristen.”
Jan Gorter, Natuurmonumenten
Manager Midden-Nederland, Vereniging Natuurmonumenten
a) Vanuit welk dossier/ aandachtsveld bent u betrokken bij het Rivierklimaatpark?
“Ik ben betrokken vanuit de natuurbescherming (vanuit Vereniging Natuurmonumenten) bij het Rivierklimaatpark.”
“Naar aanleiding van de discussies over de bestemming van steenfabriekterrein De Groot en het werk aan onze terreinen in de Velperwaarden heeft Natuurmonumenten al ruim voor 2010 het initiatief genomen om na te denken over de toekomst van het gehele uiterwaardengebied tussen de IJsselkop en Giesbeek. Dit in de context van de klimaatverandering, waarbij we de verbinding hebben gezocht tussen onze ideeën over natuurontwikkeling met het rivierbeheer (veiligheid en hoogwaterproblematiek) en ook met bedrijfsleven en recreatiesector.”
“Vervolgens hebben we samen met Staatsbosbeheer de eerste ideeën en schetsen voor een integrale ontwikkeling van deze uiterwaarden-complexen gemaakt. Al snel gingen omwonenden, provincie en gemeenten meedoen en later ook Rijkswaterstaat en het waterschap.”
b) Welke kansen biedt de samenwerking met tien partijen voor het gebied?
“Deze samenwerking biedt vooral de mogelijkheid om lokaal spelende vraagstukken te vervlechten met de water- en klimaatopgave in ons rivierbeheer. Daarmee ontstaat veel gemakkelijker draagvlak dan als het alleen een rivierenproject van Rijkswaterstaat of een dijkverzwaringsproject van het waterschap zou zijn.”
“Deze tien partijen hebben nu het momentum om een integraal plan te maken waarin landbouw, natuur, recreatie en woongenot samengaan met duurzaam rivierbeheer waarin hoog- en laagwaterpieken voorkomen worden. De grootste kans is om een impactvolle verandering voor elkaar te krijgen. Alleen ga je sneller, samen kom je verder. Als we erin slagen om een breed gedragen plan te maken met al deze organisaties, dan komen geld en middelen er ook.”
c) Wat ziet u als de grootste uitdaging voor de Stuurgroep?
“De lastigste onderwerpen zijn een vruchtbare samenhang en samenwerking tussen landbouw en natuur, en helderheid over de klimaatveranderingsaanpak voor inrichting en beheer van de rivier.”
“Het onderwerp landbouw en natuur vraagt ruimte om te schuiven (voor beide belangen). Mogelijk vraagt dat een of twee bedrijfsuitplaatsingen. Het onderwerp klimaatverandering en rivierbeheer is vooral heel ingewikkeld omdat wat we hier doen samenhangt met wat er elders langs de rivieren gebeurt, bij voorbeeld in de Gelderse Poort en Meinerswijk, en wat dat betekent voor het splitsingspunt.”
“Maar er zijn ook effecten op benedenstroomse gebieden: grote verlagingen in het RKP kunnen bij Zwolle en Kampen gevolgen hebben. Dit alles modelmatig berekenen en van doelen voorzien is voor het Rivierklimaatpark (Rijkswaterstaat) een buitengewoon lastige klus.”
d) Wat is uw persoonlijke doel voor het Rivierklimaatpark?
“Mijn persoonlijke doel is om een wat anoniem en soms rommelig uiterwaardengebied meer smoel te geven en tot een fraai en toegankelijker uitloopgebied voor de omliggende woonkernen te maken, waarin meer natuur samengaat met een meer natuurinclusieve landbouw.”
e) We maken een sprong naar het jaar 2050. U loopt door het Rivierklimaatpark. Wat ziet u om u heen, wat komt u tegen? Met welk gevoel loopt u daar?
“Vanuit Arnhem kan ik nu de uiterwaarden inlopen. Daar word ik blij van. Er lopen paden! Er liggen weer landschapselementen. Maar er lopen ook koeien. In de landwinkel van boer Lubbers is het een stuk drukker dan in 2020. Aan de overkant zijn de fabrieksterreinen, waar nog steeds geproduceerd wordt, conform het destijds gemaakte plan veel beter ingepast, ze liggen eigenlijk in een natuurgebied, met een brug over de nevengeul bij Westervoort. Als ik onder de brug van de A12 doorloop kom ik in een landschap waar stukken natuur en ooibos afwisselen met landbouwgronden. Hier wordt melkveehouderij gecombineerd met bloemrijke graslanden waar nog insecten te vinden zijn. Dorpscommunities zijn betrokken bij zowel de boeren als het natuurbeheer.”
Jos van Hees, Rijkswaterstaat
Directeur Netwerkontwikkeling Oost-Nederland
a) Vanuit welk dossier/ aandachtsveld bent u betrokken bij het Rivierklimaatpark?
“Het Rivierklimaatpark is een gebiedsontwikkeling waar Integraal Rivier Management centraal staat. Vanuit het Rijk is de waterveiligheidsopgave, de Kader Richtlijn Water opgave en een opgave voor vaarwegverbetering IJssel ingebracht.”
b) Welke kansen biedt de samenwerking met tien partijen voor het gebied?
Onder de vlag van het Rivierklimaatpark is een gebiedsgerichte samenwerking ontstaan waarin eigenaarschap van de opgaven worden gedeeld. Dit heeft een grote kans van slagen. Vroeg in het proces wordt helder wat iedere partner wil inbrengen, waardoor onder andere belemmeringen in de realisatie worden voorkomen.”
“Het succes van het programma Ruimte voor de Rivier en het Deltaprogramma heeft ons geleerd dat we het samen moeten doen, omdat we het allemaal van belang vinden dat Nederland in de toekomst waterveilig is.”
c) Wat ziet u als de grootste uitdaging voor de Stuurgroep?
“Samen aan de slag blijven met dilemma’s die in het gebied spelen om de gezamenlijke opgaven gerealiseerd te krijgen.”
“De kracht van de gebiedsontwikkeling komt voort uit het verleden. Het project Rivierklimaatpark is begonnen als een regionaal initiatief dat zich in het Deltaprogramma op de kaart heeft gezet. In de visie uit 2014 staat: “Het initiatief verenigt thema’s op het gebied van water én natuur, recreatie én economie. Het biedt ruimte aan de verscheidenheid van maatschappelijke wensen binnen deze vier thema’s: een gebalanceerd geheel dat respect uitstraalt voor de omgeving waarin het ligt.””
“De uitdaging zit erin dat het initiatief is gestart met een politiek bestuurlijke keuze van de regio om de opgaven te realiseren, waarbij er (nog) geen juridische basis is. Daarbij is het bewustzijn van die bestuurlijke keuze essentieel in een wisselend bestuurlijk speelveld (bijvoorbeeld door verkiezingen of andere politiek bestuurlijke ontwikkelingen).”
d) Wat is uw persoonlijke doel voor het Rivierklimaatpark?
“Over vijf jaar kunnen zeggen: “dit hebben we echt als partners gerealiseerd””
e) We maken een sprong naar het jaar 2050. U loopt door het Rivierklimaatpark. Wat ziet u om u heen, wat komt u tegen? Met welk gevoel loopt u daar?
“Een duurzame leefomgeving die de waterveiligheid, de ecologische toestand en ruimtelijke kwaliteit van Nederland heeft verbeterd, een gedeelte van de IJssel dat beter bevaarbaar is en een plek om te genieten.”
Wie is wie op de foto
Van links naar rechts: Hans Winters (gemeente Zevenaar), Frank Wissink (waterschap Rijn en IJssel), Ronald Haverkamp (gemeente Rheden), Hans Sluiter (gemeente Westervoort), Jan Gorter (Natuurmonumenten), Peter Drenth (tot het voorjaar van 2019 voorzitter Stuurgroep, provincie Gelderland), Nelly Kalfs (Rijkswaterstaat, vervangster SG-lid Jos van Hees), Carel Bolt (secretaris Stuurgroep, projectmanager Rivierklimaatpark), Mattie Busch (ministerie van Infrastructuur en Waterstaat), Fred van de Wart (ambtelijk opdrachtgever provincie Gelderland, geen SG-lid). Roeland van der Zee van gemeente Arnhem en Ton Spaargaren van gemeente Duiven ontbreken op deze foto. N.B: Hans Winters is inmiddels (2022) vervangen door Belinda Elfrink (gemeente Zevenaar).