“Het Rhederlaag, ten oosten van Arnhem bij Giesbeek en Lathum, is voor ons dorp heel belangrijk”, vertelt Erik Metz. Inwoners wandelen in het gebied, varen op het water met hun bootje of genieten met hun gezin aan één van de strandjes. Daarnaast zorgt het Rhederlaag voor werkgelegenheid en is de ‘reuring’ welkom in en rond het dorp.
Watersportvereniging Giesbeek is de grootste van Oost-Nederland. Niet voor niets natuurlijk, want het 350 hectare grote Rhederlaag biedt veel mogelijkheden voor dagrecreatie. En heeft een open verbinding met de IJssel. Hierdoor kunnen zeilers snel richting andere wateren in Nederland en daarbuiten varen. “Wij verzorgen ook cursussen en leden nemen in weekenden en vakanties hun gezinnen mee, wat zorgt voor veel levendigheid hier in het gebied”, schetst André de Graaf.
Laagwater, weinig gevaren
Eén van de ‘hot items’ waarmee André bezig was afgelopen jaar: de lage waterstand. Hierdoor konden veel boten de haven niet uit. “Veel van onze leden hebben afgelopen jaar weinig van hun boot kunnen genieten”, vertelt de voorzitter. “Daarom kijken wij of we de havenbodem kunnen uitdiepen.”
Dit vraagt veel voorbereiding. Niet alleen is zo’n operatie kostbaar, ook is veel onderzoek en afstemming nodig met tal van partijen, zoals het waterschap. En waar blijf je met al het slib dat uit de haven zal komen?
Ondertussen staan de tien partners van Rivierklimaatpark IJsselpoort voor de uitdaging om een oplossing te bedenken voor de bodemdaling die erosie veroorzaakt in de IJssel. Daardoor dreigt het waterpeil op termijn verder te dalen. “Dat is een extra onderbouwing voor ons om actie te ondernemen”, vindt André.
Stem laten horen
Dorpsraad Lathum en Watersportvereniging Giesbeek laten hun stem horen in het Integraal Gebiedsoverleg Rhederlaag (IGOR), een samenwerking van allerlei belangenorganisaties rond het Rhederlaag. Van hengelsportvereniging tot schippers en van campings tot Natuurmonumenten: allemaal denken deze partijen mee over het alternatieve plan voor de afrondende zandwinning en over het beheer van het Rhederlaag. De dorpsraad en watersportvereniging praten ook actief mee over de plannen voor Rivierklimaatpark IJsselpoort.
“Wij willen vooral de recreatiemogelijkheden op het Rhederlaag optimaal houden”, vat Erik samen. “En de bevaarbaarheid, dat is ook ons thema natuurlijk, vult André aan. De vereniging wil graag de ruimte houden voor zeilwedstrijden bijvoorbeeld, maar ook voor recreatieve oevers.
“Hoe meer gecultiveerd wordt, hoe minder ruimte om je bootje even aan te leggen.” Oudere leden kunnen nog prachtig verhalen over hoe dat vroeger ging: je boot neerleggen bij een strandje, lekker zwemmen en ’s avonds een vuurtje stoken … Dat kan tegenwoordig op weinig plekken meer. “Stranden worden zo beheerd, dat je er niet met je boot gaat liggen.”
De watersportvereniging en dorpsraad moesten zich ook schikken in de komst van de overnachtingshaven voor de binnenvaart bij Giesbeek, waardoor dit onderdeel van het gebied een industriële aanblik krijgt en watersporters veel meer moeten passen op hun veiligheid. “Rijkswaterstaat had al besloten dat de haven daar kwam, we konden nog meepraten over de inpassing ervan”, legt André uit. “We zijn wel in gesprek om onze zorgen over de negatieve gevolgen voor de recreatie te delen.”
Natuurontwikkeling en sociale binding
Erik Metz ziet zeker kansen voor de ‘extra’s’ van Rivierklimaatpark IJsselpoort, naast het klimaatbestendig maken van het gebied. Wat te denken van fijn verblijf en leuke recreatie? Je kunt als inwoners en ondernemers goed aanhaken bij ontwikkelingen in het gebied, heeft hij gemerkt. Een inspirerend voorbeeld is dichtbij huis te vinden.
De Koppenwaard – een uiteraard bij Lathum - wordt versterkt door Natuurmonumenten en dat levert ook de inwoners van Lathum veel op. Lekker wandelen in de uiterwaard, met z’n allen appels plukken in de boomgaard en lekker uitblazen aan de picknickbanken: dat zorgt ook voor sociale binding. “Ook de school is heel actief en doet veel aan ‘natuur’. Er is een tuin aangelegd met bloemen uit het gebied en de boswachter heeft al een keer les gegeven.”
In de Koppenwaard staat nog een oude steenfabriek. “Wij willen de geschiedenis ervan meer delen”, zegt Erik. Ook zijn er plannen om bij de ingang van het gebied, waar vroeger een woning heeft gestaan, een informatiepunt te maken met een grote ‘dorpspicknicktafel’. “We zouden hier samen met Natuurmonumenten een mooie entree kunnen maken. Een ontmoetingsplaats voor bewoners, met ook allerlei informatie over het gebied.”
Branding is belangrijk
Een uitdaging is nog om het totale Rivierklimaatpark, maar daarbinnen zeker ook het Rhederlaag, veel meer te promoten. “Doe dan wel iets aan de kwaliteit van de toegang”, tipt André. Goed kunnen parkeren en de Marsweg verbeteren, horen daarbij, maar zéker ook veel meer bekendheid geven aan de horeca en vele recreatiemogelijkheden in het gebied. “Hoe gaan we dit gebied branden?”, vraagt André zich af.
“Het is zo’n mooie plek”, doet Erik vast een voorzet. “Ikzelf ben hier ook komen wonen voor de natuur en het landschap. Daar zijn veel meer mensen naar op zoek. Als krimpgebied kun je juist die natuur en watersportmogelijkheden goed profileren.” André: “Je kunt hier echt prima een zondag doorbrengen. Ga straks in de zomer lekker met een bootje het water op, geniet van de stranden, haal een ijsje en strijk aan het eind van de dag neer op een terras. Hier ligt een parel, daar moet je als gemeente en regio dolblij mee zijn.”
Foto: André de Graaf, voorzitter watersportvereniging Giesbeek (links) en Erik Metz, voorzitter Dorpsraad Lathum (rechts).